Khi nào và làm thế nào để một Chí Phèo xấu xí trở thành một Mozart lịch lãm ?

Mình ghi lại đây một số suy nghĩ vụn:

- Thói quen đọc sách: facebook, báo chí, tivi, tin nhắn điện thoại đang làm cho con người ta càng ngày càng lười đọc, lười suy nghĩ. Nhưng để có một cái nhìn thay đổi một cách hệ thống, sâu sắc,logic; không có cách nào khác là bạn phải đọc sách (và không có một phương tiện nào có thể thay thế). Ở các nước phương Tây, trái tim của mỗi thành phố của họ bạn biết là gì không ? Là bảo tàng nơi sẽ kể cho bạn "tâm hồn, văn hóa" của thành phố đó, và "thư viện" nơi sẽ kể cho bạn lí do vì sao họ "văn minh, thông thái và phát triển". Đó là một thói quen có thể tự cải tiến từng ngày. Chỉ cần qua vài câu nói chuyện là bạn biết được người đối diện "nhạt" thế nào. Nhưng đọc sách chỉ là thu thập "vật liệu thô" chất trong phòng, còn việc biến vật liệu thô đó thành cái gì thực sự có ý nghĩa thì đó là quá trình người ta phải "suy nghĩ, phản biện" (reflection) với cái vật liệu thô đó. Và mới biến nó thành một phần của mình.

- Cái công việc "chấn hưng dân khí, dân trí" là một con đường dài, nhưng nó không dễ thành công tại Việt Nam. Có lẽ nguyên nhân là do nó còn chưa tìm hiểu về đặc điểm đặc thù (tâm lý, tình cảm, văn hóa, lịch sử ....) của người dân. Chừng nào chưa tìm hiểu được nguyên nhân xã hội của nó, khó có thể đổi thay định mệnh quay vòng.

- Tật xấu của người Việt: Đọc ở link sau (http://tusach.thuvienkhoahoc.com/wiki/Nh%E1%BB%AFng_th%C3%B3i_h%C6%B0_t%E1%BA%ADt_x%E1%BA%A5u_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Vi%E1%BB%87t) và suy ngẫm từ chính bản thân, nhìn ra xung quanh, so sánh với bạn bè Tây, đọc sách..... Tự nhiên thấy bản thân mình như một chàng Chí Phèo không hơn không kém. Ai đến bắt nạt mình là y như rằng dám sống chết với nó (coi thường mạng sống của bản thân, không biết yêu quý bản thân, tôn trọng bản thân). Rồi suốt ngày nhậu nhẹp, rượu chè, mò gái ở bờ sống (với Thị Nỡ), rồi còn phán câu "Ai cho ta lương thiện ?". Trên đời này có ai có quyền năng ban phát sự lương thiện cho người khác ngoài chính ta ? Lương thiện là từ tính tự mình phải xây dựng, nuôi dưỡng. Tự mình phải tìm cách thay đổi cuộc sống, giá trị của bản thân. Sao lại đặt người ta "Ai" trước "Ta" và dùng từ "cho" thay vì phải đặt lại câu hỏi theo chiều thuận là "Ta phải làm gì để có thể sống lương thiện ?". Bản thân cách đặt câu hỏi đã sai thì kết thúc cuộc đời như thế là đáng rồi. Trong mối tế bào của mình là một "tế bào Chí Phèo", nhưng làm sao để chuyển đổi (transformation) nó thành tế bào lành ? Muốn làm được điều đó, mình phải thức tỉnh (wake up) ý thức về sự tồn tại của nó, rồi khi đó mới có sự đổi thay. Một người mạnh mẽ thực sự là một người luôn thức tỉnh và nhận thấy mình còn "chí Phèo" nhiều để biết thay đổi bản thân và thay đổi giá trị bản thân qua mỗi giây phút còn hít thở khí trời để chuyển hóa. Đó là một quá trình lâu dài và bền bỉ. Khi nào và làm thế nào để một Chí Phèo xấu xỉ trở thành một Mozart lịch lãm ?