Tình riêng, tình chung của cán bộ y tế ? - Chuyên nghiệp

                                                Anh coppy từ Google

Dạo này trong gia đình có người đau. Làm mình suy nghĩ nhiều về "nghề nghiệp", "chuyên nghiệp" và "tình thương".

Mình từng nhìn một bức ảnh của một người bạn bị đau chân với dòng khẩu hiệu to tướng phía sau "Lương y phải như từ mẫu". Mình bực quá phán luôn: "Nhìn cái câu khẩu hiểu là không muốn làm nhân viên y tế: (1) chẳng ai có thể yêu và thương ta vô tư như Mẹ của mình (2) nhân viên y tế hay công việc nào cũng cần đạo đức nghề nghiệp. Ở BV Pháp không có những câu khẩu hiệu khuôn sáo như thế nhưng nó quy định 10 điều cụ thể cơ bản mà một nhân viên y tế phải làm khi chăm sóc bệnh nhân. Làm việc có chuyên môn cao, chuyên nghiệp và có trách nhiệm đã là một phần đạo đức rồi. Còn vấn đề "đạo đức" theo cách hiểu thông thương, tình yêu thường đôi khi đó là đặc tính cá tính của từng nhân viên y tế, không thể áp đặt được."

Cứ mỗi lần đi bệnh viện Pháp ở đây, đôi khi nước mắt mình cứ muốn chảy! Bởi mình lại chột dạ so sánh với điều kiện chăm sóc ở nhà. Ở đây ngoài phương tiện vật chất chăm sóc đầy đủ, còn là sự "chuyên nghiệp" của đội ngũ cán bộ y tế (CNYT). Họ không những cập nhật chuyên môn thường xuyên, mà còn cởi mở cộng tác với nhau (bác sĩ coi trọng y tá, dược sĩ hay sinh viên thực tập; khi đi thăm khám bác sĩ thường hỏi ý kiến của mọi người về cách điều trị, chăm sóc để mọi người tự góp ý, rồi bác sĩ mới tổng hợp tất cả các góp ý và đưa ra quyết định cuối cùng của mình). Đội ngũ CBYT cũng rất chuyên nghiệp khi tiếp xúc với bệnh nhân (chuyên nghiệp ở đây là họ hiểu cách giao tiếp làm sao để trấn an tinh thần cho bệnh nhân, tôn trọng các quyền riêng tư của bệnh nhân ví dụ không trao đổi thông tin cá nhân kể cả thông tin điều trị của bệnh nhân ở những nơi "công cộng" như thang máy). Tất cả những cái đó không tự nhiên mà có. Khi mình tìm hiểu sâu thì mới biết tại vì họ được đào tạo về các kĩ năng đó: kĩ năng về giao tiếp, hiểu biết tâm lý, hành xử của bệnh nhân. Nên vấn đề thực sự không đơn giản chỉ là "chuyên môn" hay "đạo đức". Mà vấn đề ở sự "chuyên nghiệp", phương Tây hay dùng từ "(professionalism). Muốn trở thành chuyên nghiệp thì mỗi người phải được và tự đào tạo.

Vì sao một bệnh nhân ở Pháp có thể tới bệnh viện một mình để thăm khám và điều trị mà đôi khi không cần bất cứ người thân nào trong gia đình tới chăm sóc. Vì hệ thống chăm sóc của họ là toàn diện, hoàn chỉnh: từ dịch vụ gọi xe đưa đón từ nhà bệnh nhân đến bệnh viện, đến thủ tục nhập viện, chăm sóc, điều trị, dịch vụ đưa bệnh nhân từ BV về nhà, dịch vụ y tá đến tận nhà bệnh nhân tiêm thuốc....Tất cả các công đoạn đó, BV đều "lo" được. Người nhà bệnh nhân vì vậy không cần túc trực tại bệnh viện: giảm nguy cơ nhiễm trùng bệnh viện cũng như nguy cơ mắc bệnh cho người nhà, người nhà không phải nghỉ học/nghỉ làm để chăm sóc người thân, rồi còn tiết kiệm chi phí ăn ở, túc trực, đi lại...Rồi còn không phải lo lắng, stress về tâm lý nữa chứ.

Vì sao hệ thống y tế này là có thể vận hành tốt thế? Vì nó vận hành bằng sự "chuyên nghiệp" và "niềm tin".

Nhân viên y tế được trả lương hậu hĩnh để chỉ việc chuyên tâm vào chuyên môn, điều trị mà không phải tìm mọi cách "kiếm thêm" bằng cách "o ép" bệnh nhân hay hưởng lợi từ các "tập đoàn dược phẩm". Khi người nhà bệnh nhân tin tưởng vào sự chuyên nghiệp của hệ thống y tế đó thì không còn phải tốn phí bôi trơn bằng "các bì thư" nữa.

Trở lại chuyện người thân bị đau. Khi biết người thân bị đau. Đầu tiên vì để chẩn đoán cho chắc ăn, mình bảo anh đến khám tại một phòng khám tư nhân uy tín. Sau khi có chẩn đoán, bác sĩ bảo mổ nhưng mổ tại phòng khám tư nhân đó giá cả quá cao, gia đình không chịu được nên đành đi khám ở BV thứ 2. Đến BV thứ 2 thì BS bảo không cần mổ. Nên người thân về nhà, tập ngồi thiền và các phương pháp không can thiệp khác. Nhưng sau hai tháng tình trạng không tốt lên, nên đi khám BV thứ 3.

Tuy nhiên, điều mình băn khoăn cá nhân ở đây là:

- Gia đình mỗi lần đi khám thì luôn muốn khám ở đâu là tốt nhất ? Mổ bởi bác sĩ nào là tốt nhất ?: Điều đó là nhu cầu chính đáng, nhưng không hợp lý. Nếu bệnh nhân nào cũng đòi hỏi nhu cầu đó được thảo mãn thì chỉ có duy nhất một BV và một BS là có bệnh nhân điều trị, còn tất cả các BV khác hay BS khác thất nghiệp ? Thậm chí với điều kiện khá giả như phương Tây, họ cũng không yêu cầu điều đó thì sao một BN "nghèo" như mình lại yêu cầu điều đó ?. Chỉ khi thiết lập được một mặt bằng chăm sóc y tế chất lượng đồng đều ở mọi nơi và BN khi thăm khám cũng chỉ nên mong đợi ở cái chất lượng tầm trung đó thôi.

Điều mỗi cán bộ y tế như mình cần làm không phải chỉ chăm chăm đi lo cho người thân của mình "được chăm sóc tốt nhất" mà là cùng hợp tác tạo một môi trường làm việc chuyên nghiệp để mọi bệnh nhân đều được chăm sóc bình đẳng, chất lượng...Và khi điều đó đạt được, thì có nghĩa: ngày hôm nay tôi chăm sóc một bệnh nhân như người nhà của mình một cách chuyên nghiệp và yên tâm người nhà tôi được đồng nghiệp khác chăm sóc một cách chuyên nghiệp như thế trong tương lai! Đó gọi là "hệ thống hoạt động dựa trên sự chuyên nghiệp và niềm tin".